ایرج

بیوگرافی : حسین خواجه‌امیری (Hossein Khajeh Amiri) مشهور به ایرج (متولد ۱۱ دیماه ۱۳۱۱ (در شناسنامه ۱۳۱۳) در شهر خالدآباد نطنز، استان اصفهان) خوانندهٔ موسیقی اصیل ایرانی است.
او پدر احسان خواجه‌امیری (خواننده و آهنگساز) و الیکا خواجه امیری (نوازنده) می‌باشد.ایرج از خواننده‌های صاحب‌سبک ایران است و صدایش از معدود صداهای شش‌دانگ به‌شمار می‌رود؛ صدایی که توانایی اجرای هرچه را از صدای یک انسان انتظار می‌رود دارد.محمدرضا شجریان دربارهٔ وی می‌گوید: «صدای ایرج در تاریخ آوازخوانی ما یک متر و معیار است و هر کس بخواهد در بالاترین حد حنجره صدایی را مثال بزند، می‌گوید صدا شبیه صدای ایرج است».
پدربزرگش (حاج ملا میرزا) از خوانندگان بنام زمان ناصرالدین شاه بود. پدرش (نعمت اله) که از صدایی خوش و رسا برخوردار بود و ردیف می‌دانست، مدت‌ها او را تحت تعلیم خویش قرار داد. حسین در همان زمان در مراسم تعزیه‌خوانی شرکت می‌کرد و نزد تعزیه‌خوانانی که ردیف و دستگاه می‌دانستند به یادگیری آواز پرداخت.
وی پس از پایان تحصیلات ابتدایی به تهران رفت. شبی در یک مهمانی با حمید وفادار برادر مجید وفادار آهنگساز بزرگ آشنا شد، وفادار که در آن مهمانی آواز تأثیرگذار ایرج را شنیده بود او را به استاد ابوالحسن صبا معرفی کرد. ایرج در سال ۱۳۲۶ به مکتب ابوالحسن صبا راه یافت و دو سال پیاپی در حضور او دانسته‌های خویش را تکمیل کرد و به وسیلهٔ وی به ابراهیم خان منصوری که مسئولیت سرپرستی رادیو ایران را بر عهده داشت معرفی شد و چون مورد تأیید صبا بود از او آزمونی گرفته نشد. از این تاریخ به بعد همکاری ایرج با ارکستر ابراهیم خان منصوری شروع شد و برنامه‌های متعددی را اجرا کرد. وی پس از مدتی در سال ۱۳۲۹ در دانشکده افسری ارتش پذیرفته شد در آنجا نیز شب‌های جمعه که آزادی داشته از ساعت ۷:۳۰ تا ۸ در برنامهٔ ارتش شرکت و با ارکستر محمد بهارلو به اجرای برنامه می‌پرداخت. سال بعد (۱۳۳۰) اکبر گلپایگانی و جمشید مشایخی که هر دو از نام آوران و بزرگان هنر ایران در زمینه موسیقی و سینما هستند نیز در دانشکده افسری پذیرفته می‌شوند و از همان تاریخ دوستی ایرج و گلپا شکل گرفته و تا الان ادامه دارد. البته ایرج که نام اصلی او حسین است در آن زمان به خاطر محدودیت‌های ارتش نمی‌توانست از اسم اصلی خود در اجرای برنامه‌های هنری موسیقی استفاده کند به همین دلیل نام مستعار (ایرج) را که در اصل نام برادرش بود برای خود برگزید و در این سال‌ها یعنی از ۱۳۲۷ تا ۱۳۳۶ با ارکسترهای مختلف از جمله ارکسترهای استادان ابراهیم خان منصوری، عبدالله جهانپناه؛ محمد بهارلو؛ نصرالله زرین پنجه؛ مهدی خالدی؛ جواد لشگری و بزرگ لشگری و… به اجرای برنامه پرداخت. موفقیت‌های ایرج ادامه داشت تا اینکه بالاخره در سال ۱۳۳۶ به دعوت داوود پیرنیا بنیانگذار برنامه گل‌ها به این برنامه وزین راه یافت و در اولین همکاری خود با این برنامه برگ سبز ۴۳ را در مایهٔ شور-ابوعطا و با همکاری علی تجویدی و فرهنگ شریف و امیر ناصر افتتاح خواند. از همان زمان همکاریش با برنامه گل‌ها ادامه یافت.
ایرج علاوه بر اجرای برنامه‌های مختلف رادیویی به اجرای ترانه و آواز برای فیلم‌های فارسی همت گماشت و بازیگران زیادی از جمله محمدعلی فردین، منوچهر وثوق، رضا بیک ایمانوردی و… به لب‌خوانی ترانه‌های وی می‌پرداختند. اولین فیلمی که ایرج در آن ترانه خواند، فیلم روزنهٔ امید به کارگردانی سردار ساگر هندی و ترانه‌ها از ساخته‌های جواد لشگری است.
ایرج در سال ۱۳۹۲ دو آهنگ جدید را با آهنگسازی عباس تجویدی، یار دیرینه اش خواند.